SGK giriş tarihine göre değişen emeklilik sistemi, 1994, 08 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayanlar için alternatif emeklilik modelleri sunuyor. 3600, 4500 ve 5400 prim günü üzerinden şekillenen modellerle, bazı şartları yerine getiren vatandaşlar erken yaşta emeklilik hakkı elde edebilecek. Emeklilik yaşı, prim günü ve çalışma süresi gibi unsurlar dikkate alınarak belirlenen bu düzenleme, milyonlarca sigortalı için farklı emeklilik yollarını gündeme getiriyor.
Giriş tarihine göre emeklilik koşulları tekrar şekilleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son değişikliklerle, sigorta başlangıç yılına göre şartları tekrar tanımlanıyor. 94, 08 ve 18 yıllarında işe giren sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim temelinde kısmi emeklilik imkânı sunuluyor. Yaş ve hizmet yılı dikkate alınarak oluşturulan bu modeller, daha kısa sürede emeklilik planı yapan vatandaşlara seçenekli sistemler getiriyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de SGK sistemi, ilk işe başlama yılına göre şekilleniyor. 94, 08 ve 18 gibi önemli tarihlerde çalışmaya başlayanlar için çeşitli prim günleriyle erken emeklilik yolları oluşturuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu alternatif hesaplamalar, primi eksik olan ya da hizmet yılı az olan sigortalılara emeklilik kapısını aralıyor.
1994 öncesi için 3600 günle erken emeklilik
9 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan vatandaşlar, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.600 gün prim şartlarını tamamladığında erken emeklilik imkânı elde edebiliyor. Kadınlarda yaş sınırı elli, erkeklerde ise elli beş olarak belirleniyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu formül cazip bir çözüm sunuyor.
2008 girişlilere 4500 günle emeklilik yolu
2000 ve sonrası sigorta girişi yapılan sigortalılar için kısmi emeklilik koşulları biraz daha zor. Bu kişiler, 4500 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi ile emekliliğe hak kazanabiliyor. Kadınlar 58 yaşında, erkekler 60 yaşında emekli olabiliyor. Bu sistem, düzenli prim ödeyen ancak uzun sigortalılık süresine ulaşmakta zorlanan çalışanlara kolaylık sağlıyor.
2018 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar için 5400 gün şartı
2008’den sonra SGK kaydı açılanlar için en ağır erken emeklilik şartları geçerli. Bu grupta yer alan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl çalışma süresi gerekli. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkek sigortalılar 60 yaşında emekli olma hakkı elde ediyor.
Engelli vatandaşlara özel erken emeklilik hakları
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az yüzde 40 engellilik raporu bulunan çalışanlar, vergi indirimi hakkı ile yaşa takılmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim gün sayısı ve çalışma yılı, rapor yüzdesine bağlı olarak değişiyor:
– %40–49 arası için 18 yıl ve 4.100 gün,
– %50 ila %59 arası için on altı yıl ve 3.700 gün,
– %60 üstü için 15 yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
İş gücünün büyük kısmını kaybeden bireyler, resmî rapor ile 1800 prim günü temelinde malulen emekli olabiliyor. Bu hak, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda emekli aylığı kesiliyor.
Engelli çocuğu olan annelere destek
Engelli çocuğu bulunan anneler için özel bir avantajlı sistem devrede. Bu annelerin prim günlerine her yıl için %25 ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu eklenen günler, emeklilik yaş hesabından eksiliyor. Böylece kadınlar daha erken emeklilik fırsatı kazanıyor.
Uzun vadeli emeklilik planı
-
Emeklilik yaşınızı, ilk SGK girişinize göre hesaplayın.
-
Eksik günlerinizi, borçlanma seçenekleriyle doldurun.
-
Engel durumunuz varsa, vergi indirimi gibi ek avantajları değerlendirin.
-
Engelli evladınız bulunuyorsa, prim artış haklarından yararlanarak emeklilik sürenizi öne çekebilirsiniz.